اطلاعاتی درباره صنعت زنبورداری ایران و جهان
بیش از یک و نیم میلیون تن عسل از حدود ۸۱ میلیون کلونی ( کندو ) در جهان به دست می‌آید. ایران یکی از ۱۰ کشور فعال در زمینه زنبورداری، به لحاظ تعداد کلونی زنبور عسل و تولید عسل مرغوب، در جهان است.
زنبورهای عسل یکی از مفیدترین، مولدترین و شگفت انگیزترین مخلوقات خداوند هستند. این حشرات کوچک از عوامل تنوع زیستی در جهان به شمار می‌روند. برخی معتقدند بدون زنبور عسل، حیات هستی به خطر می‌افتد و زندگی در کره زمین بسیار دشوار خواهد شد. به دلیل آنکه زنبورهای عسل نقش بسیار مهمی در عمل گرده افشانی دارند. عمل گرده افشانی در گیاهان و درختان به روش های مختلفی انجام می شود. گرده افشانی به وسیله حشرات و مخصوصا زنبورعسل، مهمترین روش لقاح گیاهان است. به عنوان مثال۹۰ درصد بارورسازی درختان میوه همچون سیب و گیلاس توسط زنبورعسل انجام صورت می شود، درحالی که در مورد درخت بادام عمل، گرده افشانی فقط توسط زنبورعسل انجام می‌شود.
اهمیت گرده افشانی
ارزش اقتصادی گرده افشانی زنبور عسل، بسیار بیشتر از عسل و موم تولید شده توسط این حشره است. به همین دلیل در برخی کشورها به صاحبان کندوهای عسل، برای استقرار کندوهایشان در باغ‌ها و مزارع مبالغ بالایی پرداخت می‌شود. پروفسور فیلیپ مک کیب (Philip McCabe) رئیس فدراسیون جهانی انجمن‌های زنبورداران”اپی‌موندیا” (Apimondia ) ( International Federation of Beekeepers Associations ) معتقد است: «حذف زنبور عسل از چرخه تولید به منزله هشدار زیست محیطی است و برای تنوع زیستی و بقای بشریت، زنبورها لازم هستند.»
در جهان بیش از ۲۰ هزار گونه
زنبور وجود دارد و زنبور عسل گونه ای از آنهاست که زندگی اجتماعی دارد.
زنبورهای عسل با گردآوری شیره و شهد گلها و گیاهان در محل زندگی خود به نام
کندو، عسل تولید می کنند که غذایی کامل و دارویی مناسب برای درمان بیماری
است. رنگ عسل بر حسب این که زنبور بر چه گلی نشسته و از آن بهره گرفته،
متفاوت است. عسل، گاه شفاف و گاه تیره است. رنگ عسل می تواند با توجه به
سرچشمه اصلی شهد، از سفید روشن (عسل اقاقیا) تا سبز تیره متمایل به سیاه
(عسل صنوبر و زبان گنجشک) تغییر کند و طیفی از رنگ‌ها را دربرگیرد. چنانکه
عسل افرا لیمویی رنگ، عسل میوه ها زرد متمایل به قهوه‌ای و عسل آویشن به
رنگ عقیق قرمز است. گفته می‌شود عسل‌های تیره رنگ، از نظر املاح معدنی اغلب
غنی‌تر از عسل‌های روشن است.
رنگ عسل می تواند با توجه به سرچشمه اصلی شهد، از سفید روشن تا سبز تیره متمایل به سیاه تغییر کند
ارزش غذایی عسل
ارزش غذایی عسل بسیار بالا و یک غذای کامل است. کیفیت بالای عسل را می توان به دلیل گزینش گیاهان از سوی این حشره کوچک دانست. زنبورهای عسل به شکل غریزی، گل های مفید را از غیرمفید تشخیص می‌دهند. آنها بر هر گلی نمی‌نشینند و به کمک قدرت تشخیص و بویایی خود، شکوفه بهترین گلها و گیاهان را برای استفاده بر می‌گزینند. عسل علاوه بر داشتن نقش غذایی موثر و کمک به رفع کمبودهای غذایی می تواند به عنوان دارو و مکمل آن در بهبود بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرد. عسل حاوی مواد معدنی همچون فسفر، کلسیم، آهن، پتاسیم، ید، منیزیم، سرب، مس، سولفور، نیکل، روی و سدیم است که میزان آنها در انواع مختلف عسل متفاوت است. یک کیلوگرم عسل بیش از ۳ هزار کالری انرژی دارد. عسل دارای انواع آنزیم‌ها، پروتئین، اسیدهای آمینه، اسیدهای آلی همچون اسید فرمیک و رایحه‌های معطر است. اسید فرمیک، یک ضدعفونی کننده طبیعی است که مانع فاسد شدن عسل می‌شود و ضد روماتیسم است. از عسل می‌توان به عنوان یک ماده ضد عفونی کننده زخم‌ها به ویژه زخم‌های دهان و گلو استفاده کرد.