در زنبورداری مهر ماه باید مدتی که کندو باز می ماند خیلی کوتاه باشد.
در صورت شروع غارت باید اولا فوری بررسی را قطع و سر کندوها را گذاشت. ثانیا سوراخ پرواز همان کندو را برای ۳ روز تنگ کرد تا آنجا که بیش از ۲ الی ۳ زنبور نتواند از آن عبور کنند. بررسی با ترازو و یا قپان با وجود پر زحمت بودن ، خطرغارت را به کلی از بین می برد. در اینجا هم تنها اولین بررسی بهتر است با باز کردن کندوها انجام گیرد و نتیجه از لحاظ کفایت و کمبود غذا در شناسنامه هر کندو و یا در یک دفترچه نوشته شود. از این تاریخ تا اوایل فروردین کندوها را هر دو هفته یکبار وزن کرده و باز در دفترچه کنار وزن های قبلی می نویسند تا بتوانند از مقایسه وزن ها با هم نتیجه بگیرند. یکی از سرمایه های بزرگ زنبور دار شان هایی است که وی باید همیشه به صورت ذخیره در اختیار داشته باشد. این قاب ها معمولا در انبار مخصوصی نگهداری می شوند.
در زنبورداری مهر ماه ۴ نوع شان مورد نیازند :
- به تعداد هر چه بیشتر بهتر شان های خالی ولی سالم برای طبقه دادن به کندو در فروردین و اردیبهشت.
- شان های پر از عسل و یا شربت برای کمک به جمعیت هائی که در زمستان به هر دلیلی آذوقه اشان تمام شده باشد.
- برای زمان شروع دوباره تخمگذاری ملکه ، شان های گرده به منظور تحریک وی به تخمگذاری بیشتر در اسفند و فروردین و یا پس از بچه مصنوعی و یا طبیعی گرفتن.
- برای زنبوردارانی که تصمیم به تولید و جفتگیری دادن ملکه دارند ، شان هایی با سلول های نر دارند.
حفاظت و تمیز کردن کندو در زنبورداری مهر ماه
برای اینکه دست پروانه موم خوار از آنها کوتاه باشد و موش ها هم که علاقه زیادی به گرده گل ذخیره شده در شان ها دارند نتوانند شان ها را خراب ، تکه پاره و برای زنبور دار و جمعیت ها غیرقابل استفاده کنند این سرمایه پر بها در اشکاف مخصوصی که برای همین منظور درست شده نگهداری می کنیم . با استفاده از گرمای هوا کندوها را تمیز می کنند. برای این کار تک تک کندوها را باز کرده موم ها و بره موم هائی که به چهار دیوار و کف کندو چسبیده اند را به کمک یک کاردک جدا و در گوشه ای جمع می کنند اما باید این کار خیلی سریع انجام گیرد تا غارت شروع نشود. تمام شان های سیاه و غیرقابل استفاده را از کندو برداشته همراه تکه های مومی که در جریان سال و همچنین هنگام تمیزکردن کندوها جمع آوری گردیده برای ذوب و تصفیه که می تواند در اواخر همین ماه انجام گیرد در محلی مطمئن گذاشته می شوند. موم ها هر چه زودتر تصفیه شوند بهتر است تا کرم موم خوار نتواند آنها را بخورد. قیمت موم در ایران خیلی گران و حدود ۳ برابر عسل است.
اقدامات لازم برای گرم نگهداشتن کندو و جلوگیری از غارت در زنبورداری مهر ماه
اولین اقدامات برای گرم نگهداشتن کندو اینست که روی قاب ها در داخل کندو یک پارچه کتانی دو لا و روی آنها نیز مقداری روزنامه می گذارند تا گرما در داخل کندو حفظ شده و از راه درزهای سقف آن خارج نگردد و در نتیجه تامین و ثابت نگهداشتن آن برای زنبورها اشکالی بوجود نیاورد. استفاده از نایلون به جای پارچه توصیه نمی شود چون نایلون مانع خروج بخار آب از کندو شده کپک زدگی شان ها را تشدید می نماید. آخرین کار زنبوردار تنگ کردن کندوها و همچنین سوراخ پروازشان است. سوراخ پرواز می تواند سراسری باشد ولی باید ارتفاعش از ۷ میلیمتر تجاوز نکند. کوچکترین موش ها هم نمی توانند از چنین سوراخ پروازی عبور کنند. در مناطقی که رطوبت هوا زیاد است و شان ها داخل کندوها زمستان کپک می زنند سوراخ پرواز را باید سراسری گرفت. در این ماه هم باید مواظب غارت بود که زنبورها به دلیل بیکاری آمادگی زیادی برای غارت دارند.
زنبورداری مهر ماه و کنترل جمعیت
زنبوردار می تواند به راحتی از هم اکنون قدرت جمعیت های هر کندو را در اوایل سال آینده پیش بینی کند. برای این کار با دیدن تعداد خیلی زیاد زنبورها در هر کندو در ماه مهر گول نمی خورد. این قدرت آنها یک قدرت دروغی است. چون تعداد زیادی از این زنبورها به دلیل بهاری و تابستانی بودن باید از بین بروند پس فقط به تخم ها و لاروها به خصوص لاروهای سرپوشیده توجه کنید. اگر تعدادشان زیاد باشد آن جمعیت در اوایل بهار آینده قوی خواهد بود و اگر کم باشد ضعیف. زنبورهائی که در این ماه متولد می گردند از زنبورهای متولد شده در مرداد و مهر زیادتر عمر می کنند و اغلب تا اردیبهشت زنده می مانند.
چکیده کارهای زنبورداری مهر ماه :
- باید حداکثر در این ماه تغذیه زمستانی پایان یافته باشد.
- فقط یکبار کندو را باز کرده و به سرعت وضع غذایشان را بررسی نمائید و در شناسنامه هایشان بنویسید.
- سر کندو را در صورت شروع غارت گذاشته و از ادامه کار موقتا صرف نظر نموده سوراخ های پرواز را تا حدود یک سانتیمتر کوچک کنید.
- جهت بررسی وضع داخلی کندوها از هم اکنون تا فروردین ماه کندوها را هر ۱۵ روز وزن نمائید.
- برای موارد اضطراری همیشه تعدادی شان ذخیره کنید.
- موم های شان های سیاه و همچنین موم های تکه تکه و جمع آوری شده را ذوب و تصفیه نمائید.
- روی قاب ها را با یک پارچه دو لای کتانی و مقداری روزنامه بپوشانید.
- کندوهای جمعیت ضعیف را تنگ کنید.
- کندوها رابرای زمستان گذرانی تمیز کنید ولی مواظب غارت باشید.
- به مقدار لاروها و تخم ها توجه داشته باشید. هر چه بیشتر باشند جمعیت در بهار آینده قوی تر خواهند بود. تعداد زنبورها در این ماه مهم نیست.